Өсвөр үеийн жүдочид Санкт-Петербургээс мөнгө, хүрэл медаль …
47 минут
Д.Алтанцэцэг, Б.Эрдэнэзул, Бао Гуо Жун нарт оноосон ялыг хэ…
1 цаг, 16 минут
“Тавантолгой төмөр зам” болон “Тавантолгой” ХК-д тогтоосон …
4 цаг, 2 минут
Архидан согтуурсан эрэгтэй хүүхдээ тэврэн цонхоор үсрэхийг …
5 цаг, 55 минут
Н.Удаанжаргалыг удааж байгаад нүүрсний хэргийг “унтраах” уу…
5 цаг, 56 минут
Дадал сумын иргэд Эзэн чингис хааныхаа төрсөн өдрийг тэмдэг…
20 цаг, 48 минут
Ц.Жамбалдорж: Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах нь тогтворт…
21 цаг, 37 минут
БНСУ-д баривчлагдсан Л.Мөнхбат "Юу ч санахгүй байна" гэснээ…
1 өдөр, 3 цаг
Бидэнд мэдрэгддэг 4 төрлийн өлсөх мэдрэмжтэй танилцацгаая
1 өдөр, 3 цаг
"Бэлтэс мөрөн" ХХК-тай холбоотой эрүүгийн хэргийг прокурорт…
1 өдөр, 4 цаг
Танилц: Энэ сард халамжийн мөнгө олгох хуваарь
1 өдөр, 6 цаг
“Tesla” компанийн салбарыг Монголд байгуулбал татвар, эрх з…
1 өдөр, 6 цаг
Өсвөр насныхан сонгуулийг мөнгөтэй хүмүүсийн өрсөлдөөн, төр…
1 өдөр, 6 цаг
С.Мөрөн: Хөгжлийн банкнаас нээлттэй, ил тод зарчимд үндэслэ…
2 өдөр, 1 цаг
Зарлан мэдээллийн дохиогоор нүүн шилжих дадлага сургуулийг …
2 өдөр, 1 цаг
ГХЯ: Монгол улсын иргэн БНСУ-д бэлгийн хүчирхийллийн хэрэгт…
2 өдөр, 4 цаг
21 жил шалгагдсан хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгож, 50 сая төг…
2 өдөр, 6 цаг
Сонгуулийн хууль: 2020 VS 2024
2 өдөр, 6 цаг
Нэр дэвшигчдийг бүртгэж, үнэмлэх гардууллаа
3 өдөр
"Ид шидийн орон Хөвсгөл" төслийн хандивын тоглолт энэ сарын…
3 өдөр
“Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” чуулга уу…
3 өдөр, 1 цаг
Прокурор: 100 орчим зээл, тэтгэлгийг холбогдох журмын дагуу…
3 өдөр, 2 цаг
ЭЕШ энэ сарын 15-нд эхэлнэ
3 өдөр, 2 цаг
Шадар сайд С.Амарсайхан Туркийн Ерөнхийлөгчийн тангараг өрг…
3 өдөр, 5 цаг
ЖҮДО: Душанбегийн Гран При тэмцээнээс гурван хүрэл медаль х…
3 өдөр, 5 цаг
Гол мөрний усны түвшин олон жилийн дундажийг даван үерлэж б…
3 өдөр, 6 цаг
“Монгол Улсын Үндсэн хуулийн өөрчлөлтүүд нь улс төрийн тогт…
3 өдөр, 6 цаг
Танилц: "Гэгээн муза 17" наадамд нэр дэвшигчид
6 өдөр, 1 цаг
Л.Гүндалайгийн эхнэр намын нэрээ солиулах хүсэлт гаргажээ
6 өдөр, 1 цаг
Маргааш марафонтай, машингүй өдөр
6 өдөр, 5 цаг
Б.Баярдаваа: Эдийн засгийн 2022 оны 4.8 хувийн өсөлт бол цэ…
6 өдөр, 5 цаг
Хөвсгөл нуур орчим энэ зун хоёр хэсэгт зам хаана
6 өдөр, 5 цаг
Танилц: Цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийг ингэж нэмнэ
6 өдөр, 5 цаг
Чуулганы танхимаас: Үндсэн хуулийн өөрчлөлт хэлэлцсэн нь
6 өдөр, 5 цаг
Г.Занданшатарын үлдэх мөр ҮНДСЭН ХУУЛЬ болов уу
1 долоо хоног
Чуулган: УИХ нэг танхимтай, 126 гишүүнтэй байх саналыг бата…
1 долоо хоног, 1 өдөр
Д.Амарбаясгалан: Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн холбоод нэгд…
1 долоо хоног, 1 өдөр
Хүүхдийн баярын өдөр нэмэлт автобус үйлчилгээнд гарна
1 долоо хоног, 1 өдөр
Хоёр бөхийн барилдах эрхийг түдгэлзүүлж, дөрвөн бөхийн бари…
1 долоо хоног, 1 өдөр
Сайд асан Т.Бадамжунайг үргэлжлүүлэн нэг сар хорино
1 долоо хоног, 1 өдөр
Э.Батшугар: Төрийн өмчит компаниуд санхүүгийн тайлангаа ил …
1 долоо хоног, 1 өдөр
Танилц: Хүүхдийн баярын хөтөлбөр
1 долоо хоног, 1 өдөр
МАН: Тэтгэврийн доод хэмжээг 700 мянган төгрөг болгохын дэм…
1 долоо хоног, 2 өдөр
Улаанбурхан, улаануудын эсрэг нэмэлт дархлаажуулалтыг ирэх …
1 долоо хоног, 2 өдөр
Г.Ариунбуян: БНТУ-д үүрэг гүйцэтгэсэн нэг алба хаагчид 16.2…
1 долоо хоног, 2 өдөр
Л.Оюун-Эрдэнэ: 30 жил орхигдсон хүүхэд хамгаалал, хөгжлийн …
1 долоо хоног, 2 өдөр
Байшин шатаж, хоёр хүний амь эрсэджээ
1 долоо хоног, 2 өдөр
БРИКС дахин сэргэж байна уу?
1 долоо хоног, 2 өдөр
Яагаад АНУ албадлагын дипломат ажиллагааны “аварга” вэ
1 долоо хоног, 2 өдөр

Францын улс төр ба улс төрийн тэгш байдал хүрэх зам

Францад эмэгтэйчүүд улс төрд маш бага төлөөлөлтэй байсаар ирсэн. Анх 1944 онд эмэгтэйчүүдэд сонгуулийн эрх олгож, албан тушаал хаших эрхтэй болсон. Энэ нь Монгол Улс (1924), АНУ (1920), Их Британи (1918), Герман (1918) зэрэг орнуудаас хамаагүй хожуу юм.

1945 онд Үндэсний Ассамблейн депутатуудын 5 хувь нь эмэгтэй байсан. 1997 оны Үндэсний Ассамблейн сонгуулийн дараа депутатуудын 11 хувь, сенаторуудын 5.9 хувийг эмэгтэйчүүд эзэлж байсан.

1981 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн кампанит ажлын үеэр Франсуа Миттеранд Үндэсний Ассамблейн сонгуульд эмэгтэйчүүд 30 хувиас багагүй байхаар анх квотыг тогтоосон. Ерөнхийлөгч болсныхоо дараа олон эмэгтэйчүүдэд, ялангуяа эрүүл мэнд, боловсрол, эмэгтэйчүүдийн асуудал гэсэн уламжлалт албан тушаал өөр төрийн албан тушаалуудыг нээж өгсөн. Мөн 1991 онд анхны эмэгтэй улс төрч Эдит Крессоныг Ерөнхий сайдаар томилож байсан.

1999 оны хуулиар Францын улс төрд эмэгтэйчүүдийн квотын дефакто тогтолцоог нэвтрүүлсэн. Одоо улс төрийн намууд хотын захиргаа, хууль тогтоох болон Европын сонгуульд ижил тооны эрэгтэй, эмэгтэй нэр дэвшигчдийг дэмжих ёстой (3500-аас цөөн хүн амтай хотуудыг эс тооцвол). Энэ шаардлагыг биелүүлээгүй намууд жагсаалтаа тэнцэхгүй гэж зарлах, эсвэл хууль тогтоох сонгуульд санхүүгийн хариуцлага хүлээлгэдэг. Эмэгтэйчүүдийг сонгуулийн жагсаалтын доод хэсэгт оруулахгүй байхын тулд бүх жагсаалтад тэнцвэртэй байх ёстой.

Үндсэн хуулиндаа сонгуульд нэр дэвшихэд эмэгтэй, эрэгтэй хүмүүс, нийгмийн бүлгүүдийн төлөөлөл, тэгш хамрагдах зарчмыг тусгасан бөгөөд энэ зарчмыг баримтлах, сурталчлах улс төрийн намуудын үүргийг Үндсэн хуулиндаа заасан.

Нам, эвсэлээс сонгуульд нэр дэвшигч эрэгтэй, эмэгтэй хүйсийн төлөөллийн зөрүү 2 хувиас хэтрэхгүй байхаар тогтоож, зөрчсөн тохиолдолд санхүүгийн торгууль ногдуулдаг. Ингэхдээ сонгуулийн 1 дүгээр шатанд хүчинтэй саналын тоонд суурилсан тооцооллоос нэр дэвшигчийн хүйсийн зөрүүний дөрөвний гуравтай тэнцэх хувиар улс төрийн намын сонгуулийн санхүүжилтийг бууруулна. Жишээлбэл, нийт нэр дэвшигчдийн 40 хувь нь эмэгтэй байсан бол хүйсийн зөрүүг 20 хувь гэж тооцон улс төрийн намын санхүүжилтийн хувийг 15 хувиар бууруулдаг.

Франц улсын хууль тогтоох байгууллага дахь эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувь, өсөлт


Ийнхүү Франц улс Үндсэн хуулиндаа квотыг зааж өгөхийн зэрэгцээ улс төрийн санхүүжилтийн нарийн тодорхой зохицуулалт оруулснаар 2006 оноос 2019 он хүртэл 13 жилд Үндэсний Ассамблейд эмэгтэйчүүдийн эзлэх хувийн жинг 27 хувиар өсгөж чадсан байна.

·         2022 оны Үндэсний Ассамблейн сонгуулиар 577 гишүүн сонгогдсоны 218 буюу 38 хувь нь эмэгтэй.

·         Сенатын танхим 348 гишүүний 122 буюу 35 хувь эмэгтэй. Хэрэв намын жагсаалт нь тэгш байдлын дүрмийг дагаж мөрдөөгүй бол энэ асуудлыг Захиргааны хэргийн шүүхэд өгнө. Мөн пропорциональ сонгуулийн тойрогт танилцуулсан жагсаалтад хүйс тус бүрийн нэр дэвшигчдийн тоо 1-ээс их байж болохгүй бөгөөд эрэгтэй, эмэгтэй нэр дэвшигчид ээлжлэх хуультай. 

Сэтгэгдэл