Өсвөр үеийн жүдочид Санкт-Петербургээс мөнгө, хүрэл медаль …
1 цаг, 55 минут
Д.Алтанцэцэг, Б.Эрдэнэзул, Бао Гуо Жун нарт оноосон ялыг хэ…
2 цаг, 24 минут
“Тавантолгой төмөр зам” болон “Тавантолгой” ХК-д тогтоосон …
5 цаг, 11 минут
Архидан согтуурсан эрэгтэй хүүхдээ тэврэн цонхоор үсрэхийг …
7 цаг, 3 минут
Н.Удаанжаргалыг удааж байгаад нүүрсний хэргийг “унтраах” уу…
7 цаг, 4 минут
Дадал сумын иргэд Эзэн чингис хааныхаа төрсөн өдрийг тэмдэг…
21 цаг, 56 минут
Ц.Жамбалдорж: Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах нь тогтворт…
22 цаг, 45 минут
БНСУ-д баривчлагдсан Л.Мөнхбат "Юу ч санахгүй байна" гэснээ…
1 өдөр, 4 цаг
Бидэнд мэдрэгддэг 4 төрлийн өлсөх мэдрэмжтэй танилцацгаая
1 өдөр, 4 цаг
"Бэлтэс мөрөн" ХХК-тай холбоотой эрүүгийн хэргийг прокурорт…
1 өдөр, 5 цаг
Танилц: Энэ сард халамжийн мөнгө олгох хуваарь
1 өдөр, 7 цаг
“Tesla” компанийн салбарыг Монголд байгуулбал татвар, эрх з…
1 өдөр, 7 цаг
Өсвөр насныхан сонгуулийг мөнгөтэй хүмүүсийн өрсөлдөөн, төр…
1 өдөр, 7 цаг
С.Мөрөн: Хөгжлийн банкнаас нээлттэй, ил тод зарчимд үндэслэ…
2 өдөр, 2 цаг
Зарлан мэдээллийн дохиогоор нүүн шилжих дадлага сургуулийг …
2 өдөр, 2 цаг
ГХЯ: Монгол улсын иргэн БНСУ-д бэлгийн хүчирхийллийн хэрэгт…
2 өдөр, 5 цаг
21 жил шалгагдсан хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгож, 50 сая төг…
2 өдөр, 7 цаг
Сонгуулийн хууль: 2020 VS 2024
2 өдөр, 7 цаг
Нэр дэвшигчдийг бүртгэж, үнэмлэх гардууллаа
3 өдөр, 1 цаг
"Ид шидийн орон Хөвсгөл" төслийн хандивын тоглолт энэ сарын…
3 өдөр, 1 цаг
“Алтай дамнасан тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ” чуулга уу…
3 өдөр, 2 цаг
Прокурор: 100 орчим зээл, тэтгэлгийг холбогдох журмын дагуу…
3 өдөр, 3 цаг
ЭЕШ энэ сарын 15-нд эхэлнэ
3 өдөр, 3 цаг
Шадар сайд С.Амарсайхан Туркийн Ерөнхийлөгчийн тангараг өрг…
3 өдөр, 6 цаг
ЖҮДО: Душанбегийн Гран При тэмцээнээс гурван хүрэл медаль х…
3 өдөр, 6 цаг
Гол мөрний усны түвшин олон жилийн дундажийг даван үерлэж б…
3 өдөр, 7 цаг
“Монгол Улсын Үндсэн хуулийн өөрчлөлтүүд нь улс төрийн тогт…
3 өдөр, 7 цаг
Танилц: "Гэгээн муза 17" наадамд нэр дэвшигчид
6 өдөр, 2 цаг
Л.Гүндалайгийн эхнэр намын нэрээ солиулах хүсэлт гаргажээ
6 өдөр, 2 цаг
Маргааш марафонтай, машингүй өдөр
6 өдөр, 6 цаг
Б.Баярдаваа: Эдийн засгийн 2022 оны 4.8 хувийн өсөлт бол цэ…
6 өдөр, 6 цаг
Хөвсгөл нуур орчим энэ зун хоёр хэсэгт зам хаана
6 өдөр, 7 цаг
Танилц: Цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийг ингэж нэмнэ
6 өдөр, 7 цаг
Чуулганы танхимаас: Үндсэн хуулийн өөрчлөлт хэлэлцсэн нь
6 өдөр, 7 цаг
Г.Занданшатарын үлдэх мөр ҮНДСЭН ХУУЛЬ болов уу
1 долоо хоног
Чуулган: УИХ нэг танхимтай, 126 гишүүнтэй байх саналыг бата…
1 долоо хоног, 1 өдөр
Д.Амарбаясгалан: Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн холбоод нэгд…
1 долоо хоног, 1 өдөр
Хүүхдийн баярын өдөр нэмэлт автобус үйлчилгээнд гарна
1 долоо хоног, 1 өдөр
Хоёр бөхийн барилдах эрхийг түдгэлзүүлж, дөрвөн бөхийн бари…
1 долоо хоног, 1 өдөр
Сайд асан Т.Бадамжунайг үргэлжлүүлэн нэг сар хорино
1 долоо хоног, 1 өдөр
Э.Батшугар: Төрийн өмчит компаниуд санхүүгийн тайлангаа ил …
1 долоо хоног, 1 өдөр
Танилц: Хүүхдийн баярын хөтөлбөр
1 долоо хоног, 2 өдөр
МАН: Тэтгэврийн доод хэмжээг 700 мянган төгрөг болгохын дэм…
1 долоо хоног, 2 өдөр
Улаанбурхан, улаануудын эсрэг нэмэлт дархлаажуулалтыг ирэх …
1 долоо хоног, 2 өдөр
Г.Ариунбуян: БНТУ-д үүрэг гүйцэтгэсэн нэг алба хаагчид 16.2…
1 долоо хоног, 2 өдөр
Л.Оюун-Эрдэнэ: 30 жил орхигдсон хүүхэд хамгаалал, хөгжлийн …
1 долоо хоног, 2 өдөр
Байшин шатаж, хоёр хүний амь эрсэджээ
1 долоо хоног, 2 өдөр
БРИКС дахин сэргэж байна уу?
1 долоо хоног, 2 өдөр
Яагаад АНУ албадлагын дипломат ажиллагааны “аварга” вэ
1 долоо хоног, 3 өдөр

Өсвөр насныхан өөрсдийгөө яаж хамгаалахаа мэддэггүй

-Олон улсад шүглийг хүүхдэд хамгийн тохирсон өөрийгөө хамгаалах арга гэж үздэг-

 

Б.Нямсүрэн

 

Хүүхдийн хүчирхийллийн эсрэг хамтдаа, хүүхдийн эрхийг хамгаалъя гэж бид олон жил ярьсаар ирсэн ч хүүхэд өөрийгөө халдлагаас хамгаалах арга замыг нь тэр болгон зааж өгдөггүй. Тэгвэл олон улсад хамгийн үр дүнтэйд тооцогддог хүүхэд хамгааллын “Шүгэл” төсөл Баянзүрх дүүргээс албан ёсоор эхэллээ. НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн дэмжлэгтэйгээр, Баянзүрх дүүргийн ЗДТГ, Гэр бүл хүүхэд залуучуудын хөгжлийн хэлтсээс хэрэгжүүлж буй энэхүү төслийг цаашид 21 аймаг, бусад найман дүүрэгт хэрэгжүүлэх юм. 


Манай улсад хүүхдийн эрүүл, аюулгүй амьдрах эрх өдөр бүр зөрчигдөж, бяцхан биедээ ахадсан хүчирхийллийн хохирогч болж сэтгэл зүйн дарамтанд орсон тухай жишээ баримтыг бид өдөр бүр сонссоор. Хамгийн сүүлд гэхэд ээжийнхээ найз залууд зодуулан арав шахам хоног эмнэлэгт ухаангүй байсан гуравхан настай хүүгийн асуудал нийгмийг цочроогоод байна. Үүний дараа 10 гаруйхан настай хоёр охин өндөр барилгаас үсэрч амиа хорлосон харамсалтай хэрэг гараад хэдхэн хонож байна. Энэ мэтээр Монголын нийгэмд хүүхдийн эрх алхам тутамд зөрчигдөж байгаа учир мэргэжлийн байгууллагууд энэхүү хүүхэд хамгааллын хөтөлбөрийг дуу нэгтэйгээр дэмжиж байна. Ингэхдээ аливаа эрсдлээс урьдчилан сэргийлж, хамгаалах аргачлалд сургах нь юу юунаас илүү хэрэгтэй хэмээн үзэж байгаагаа нээлтийн үеэр онцолж байлаа. 


“Олон улсын байгууллагуудын судалгаанаас үзэхэд, өсвөр насныхан өөрсдийгөө хамгаалах бүрэн чадвартай гэж дүгнэсэн байдаг. Харин яаж өөрийгөө хамгаалах вэ гэдгийг сайн мэддэггүй. Хүүхдийн нас насанд тохирсон өөрийгөө хамгаалах аргачлалууд байдаг. Шүгэл төслийг хэрэгжүүлж байгаа нь хүүхэд бүрт хүмүүс чамд тусална гэдэг итгэлийг өгч, хүүхдүүдээ хамгаалахад томчуудыг уриалах зорилготой” гэж БЗД-ийн Хүүхэд залуучуудын хөгжлийн хэлтсийн дарга Ц.Үүрцайх онцолж байсан. Учир нь хүүхэд хамгаалахад эцэг эхийн оролцоо маш чухал. “Гудамжинд явж байхад хаа нэгтэй шүгэл дуугарахад хайхрамжгүй орхилгүй заавал олж, хүнд нөхцөлд орсон хэн нэгэнд тусалдаг байх нь иргэн таны нийгмийн өмнө хүлээсэн үүрэг юм” гэдгийг БЗД-ийн цагдаагийн гуравдугаар хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Б.Мягмар уриалж байна.  


Жижиг гэлтгүй энгийн зүйлээр хүүхдээ хамгаалах арга олон байдаг талаар мэргэжлийнхэн ярьж байна. Тухайлбал, бага насны хүүхдүүддээ эцэг, эх, асран хамгаалагчид нь өөрсдийн утасны дугаараа цээжлүүлэх, гэрийн хаягаа хэлүүлж сургах, танихгүй хүн дуудвал зугтаадаг байх, “үгүй” “боль” гэдэг үгийг хүүхэд чангаар хэлж чаддаг байх зэрэг энгийн боловч өдөр тутамд өөрийгөө хамгаалах арга хэрэгслүүдийг нь зааж өгч байх ёстой. Тэдгээрийн нэг нь шүгэл юм. Энэ нь өөрийгөө хамгаалж чадахгүй нөхцөлд дуу авиа гаргах, халдагчийг цочроох, айлгах, бусдад чимээ дохио өгөх, анхаарал татах, хэрэглэхэд хялбар, авч явахад авсаархан зэрэг олон давуу талтай юм. 
“Шүгэл зүүсэн хүүхэд өөртөө итгэлтэй, хамгаалагдсан мэдрэмжийг авч чаддаг. Нэг удаа шүгэл үлээгээд олон хүнд зэрэг хандаж тусламж авч чаддаг учир хамгийн үр дүнтэй” хэмээн Ц.Үүрцайх дарга хэлж байлаа. 
“Шүгэл” төслийн хүрээнд тодорхой тооны шүглийг БЗД-ийн III-VIII ангийн хүүхдүүдэд тараана. Мөн эцэг, эхчүүд нь хүүхдүүддээ авч өгөхийг уриалж байгаа аж. 
Орон даяар хэрэгжих “Шүгэл” төслийг БЗД-ээс эхлүүлж байгаа нь ч учиртай. Монгол Улсын нийт хүн амын 14 хувь буюу 500 мянган хүн тус дүүрэгт амьдардаг. Хүн ам олонтойн хэрээр нийгмийн асуудал ч ихтэй. Нийслэлийн хэмжээнд “108” дугаарын утсанд ирж байгаа дуудлагын 30 орчим хувь нь Баянзүрх дүүрэгт хамаарч байна. Харин дүүргийн хэмжээнд хүүхдийн хүчирхийллийн дуудлагын 48 орчим хувь нь бие махбодь болон сэтгэл санааны, 53 хувь нь үл хайхрах, гурван хувь нь бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн мэдээлэл байдаг аж. 

 


Цаасан дээр биш амьдрал дээр хүүхдээ хамгаалдаг байя

“Шүгэл” төслийн нээлтийн үеэр УИХ-ын гишүүн Б.Баярсайханаас улсын хэмжээнд хэрэгжиж буй хүүхэд хамгааллын эрх зүйн орчны талаар тодруулсан юм. Тэрээр УИХ дахь хүчирхийллийн эсрэг лобби бүлгийг ахалдаг. Цахим орчинд хүүхдийн эрх зөрчигдөж байгаа асуудлыг онцгойлон үзэж, бие даасан хуулийн төсөл санаачлан батлуулахаар ажиллаж байгаагаа ч мөн дурдаж байлаа. 


-Монгол Улсын НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн конвенцид нэгдээд 60 гаруй жил болж байна. Олон улсын томоохон конвенциудад нэгдэж үүрэг хүлээсэн улсын хувьд баталж байгаа хууль эрх зүйн бичиг баримтууддаа хүүхдийн эрхийг хамгаалахад онцгой анхаарч, эрхийг нь хамгаалсан заалтуудаа биелүүлэх үүрэг хүлээдэг. Харамсалтай нь сүүлийн 30 жилийн хугацаанд олон улсад хүлээсэн энэхүү үүрэг маань амьдрал дээр хэрэгждэггүй, хүүхдийн эрх зөрчигдсөөр байгаа нь олон жишээнээс харагддаг. Манайд хууль нь байна, эрх зүйн баримт бичгүүд хангалттай байгаа. Харин үүнийг нийгэмд ойлгуулах, иргэдийн ухамсартай ажиллах цаг ирсэн. Багаасаа хайр дутуу, бүтэн хайраар хайрлагдаагүй хүүхдүүд нийгэмд эргээд хүчирхийлэл бий болгох, бусдыг үл хайхрах хандлага ажиглагддаг. Тиймээс хүүхэд хамгаалал гэдэг энэ том асуудлыг бодитоор анхааръя, цаасан дээр биш амьдрал дээр хүүхдээ хамгаалдаг байя гэж зорьж байна. Би Их хурлын гишүүний хувьд цахим орчинд хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийг санаачилсан. Энэ парламентад багтаж энэ хуулиа батлуулахаар зорьж ажиллана гэв. 

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин

Сэтгэгдэл