Үхэшгүй аварга мод секвойгийн тухай сонирхолтой баримтууд
Байгалийн сүр жавхланг энэ модны их бие болгон мэдэрдэг. Зарим ургацууд нь бүхэл бүтэн соёл иргэншлийн үүсэл, уналтыг харуулдаг бөгөөд өвөг дээдэсийн үед үлэг гүрвэл, арслан заанд хүчилтөрөгч үүсгэдэг байжээ.
Секвой модны амьдрах орчин нь АНУ-ын Калифорни мужийн эрэг орчмын жижигхэн газар нутгаар хязгаарлагддаг. Байгалийн нөхцөлд ургадаг эдгээр модыг дэлхийн өөр хаана ч олж харахгүй
Америкт энэ модны хувьд хамгийн тохиромжтой нөхцөл бүрдсэн хэмээдэг, асар их ургацыг барьж чаддаг чулуурхаг хөрс, дулаан, чийглэг уур амьсгал тэтгэдэг.
Тэдгээрийг огтлох нарийн төвөгтэй байдал нь секвойг устаж үгүй болохоос хамгаалж байсан бөгөөд өнөөдөр хуулиар хориглосон, гэхдээ бусад улс орнуудаас ч олж болдог. Импортын болон зохиомлоор тарьсан модыг Итали, Шинэ Зеланд, Австрали, Англи, тэр ч байтугай Орос улсад суулгасан. Крымын Никитинскийн Ботаникийн цэцэрлэгт байгаа гайхамшигт модыг харж болно.
Эдгээр сүр хүчит моддын титэм Номхон далайн эрэг дээр тархдаг нь санамсаргүй биш юм. Ургахын тулд асар их чийг шаардагддаг бөгөөд үүнийг нутгийн манан, чийг өгдөг.
Секвой кипарсийн гэр бүлийн мөнх ногоон ургамал юм. Бие даасан мод нь 110 метрээс дээш өндөр ургадаг. Одоогийн өсөн нэмэгдэж буй сорьцуудаас хамгийн эртний нь 2.5 мянган жилийн настай юм.
Гайхалтай модод өөрсдийн гэсэн нэртэй бөгөөд хамгийн том модыг "Генерал Шерман" гэдэг. Түүний өндөр нь 84 метр бөгөөд их биений хэмжээ 1500 шоо метр гэж тооцогддог. Энэхүү аварга том жин нь 2 тонн хүрдэг. Мод нь урт, наслалт хэмжээндээ хүрч чадсан бөгөөд нас нь 3000 жил гэж тооцогддог.
Модны хамгийн өндрийг Гиперион гэж нэрлэдэг Түүний өндөр нь 115.5 метр юм. Тэрбээр ийм өндөрлөгт 700-800 жил наслаж байж хүрсэн. Мод нь ургаж үргэлжлүүлэн ургаж болох байсан тул модны ургалтыг сааруулж модны дээд хэсгийг гэмтээж байв.
1912 онд Гиперионы хэмжээнээс давсан модыг тайрч, их биений өндөр нь 115.8 метрт хүрсэн гэсэн баримт бий.
Секвой мод нь тавилга үйлдвэрлэхэд тохиромжгүй, хэт эмзэг байдаг. Мөн мод нь чийг ихтэй тул сайн шатдаггүй.
Хойд Аризонагийн их сургуулийн мэргэжилтнүүдийн хийсэн судалгаагаар бусад модны адил секвойгийн хамгийн дээд өндөр нь ус болон модны нүхний хоорондох таталцлын болон үрэлтийн хүчний улмаас 122-130 метр хүрч болно.
Гайхамшигт түүх сайтаас
СайханУул
Сэтгэгдэл